De Tommies in aantocht

Achteraf bezien lijkt de bevrijding van Glanerbrug op die Eerste Paasdag van 1945 een “makkie”. Geschoten wordt er niet of nauwelijks, slachtoffers zijn er nauwelijks; er is alleen feest en grote opluchting dat aan 5 jaar bezetting een eind is gekomen.

Die 1e april begint normaal. Natuurlijk gonst het van geruchten. Haaksbergen is bevrijd op Paaszaterdag en Enschede en Glanerbrug moeten vandaag of morgen aan de beurt zijn. Vele inwoners hebben zaterdag Duitse soldaten gadegeslagen die over de Rijksweg terugtrekken naar Duitsland. De bevrijding is aanstaande, maar eerst naar de kerk, zoals dat hoort op zo’n belangrijke christelijke feestdag. De zusters Franciscanessen schrijven in hun kroniek over die ochtend het volgende:

“Vrome kerkgangers spoedden zich om de plechtige Hoogmis bij te wonen. In de verte donderden kanonnen. Langzaam maar zeker naderden onze bevrijders. Plotseling kwam het alarmerende bericht. De Engelsen staan voor Enschede. Meneer Pastoor was in twijfel om de H.Mis te beginnen ja of nee. Onmiddellijk gevaar was er niet dus…maar doorzetten. De H.Mis begon. De laatste toon van het Gloria was nog niet weggestorven of daar kwam een tweede opwindend bericht: “De Tommies in aantocht!”. Meneer Pastoor draaide zich om en zei dat de H.Mis in stilte zou worden voortgezet. Velen verlieten onmiddellijk het kerkgebouw, maar het grootste gedeelte der kerkgangers hield zich toch rustig.”

Na de mis spoedt iedereen zich naar huis en wacht daar gespannen de ontwikkelingen af. Een lange middag van wachten volgt. Niemand waagt zich op straat en velen zoeken de beschutting van de kelder op. En dan, op het eind van de middag, rollen de eerste tanks via de Schipholtstraat het dorp binnen. Ze vormen de voorhoede van het First Batallion van het East Lancashire Regiment dat van Alstätte via de Knalhutte over de Aamsveenweg Glanerbrug binnenkomt. Vervolgens gaat het snel. Heel snel. Geen Duitse soldaat die nog tegenstand levert en uit alle huizen komen mensen naar buiten om de bevrijders toe te juichen. Op de Kerkstraat marcheert een groep BS-ers met oranje armband onder leiding van Bernard Krabbe naar de Rijksweg om de bevrijders van dienst te zijn.
In de Bultsweg valt het eerste slachtoffer van deze dag. Theo Kamphuis is er getuige van als een tank een schot afvuurt richting de Pestalozzischool, waar nog Duitsers worden vermoed. De vijand is verdwenen maar een van de feestvierders achter de school, Martinus Marsman, wordt dodelijk getroffen door een scherf van de afgevuurde granaat.
In de avonduren moeten de Glanerbruggers nog de kelders in. Duitse troepen beschieten de geallieerden vanuit Gronau, maar gelukkig richten de projectielen geen grote schade of letsel aan en kan het dorp zich opmaken om feest te gaan vieren.
Helaas valt er over de feestelijkheden een fikse schaduw op 7 april.

Links Fritske met kinderen uit de buurt

De 5-jarige Fritske Hardick uit de Schipholtstraat speelt met vriendjes op straat voor zijn ouderlijk huis als de bal onder een legertruck rolt. Fritske kruipt onder de truck om de bal te pakken. De chauffeur, totaal onwetend van het kind, rijdt weg. Fritske kan niet meer op tijd wegkomen, wordt overreden en overlijdt ter plaatse voor de ogen van zijn ontzette vriendjes. Een blijvende schaduw over feestend Glanerbrug voor de ooggetuigen en vooral voor de familie.