In november 2020 besloten de leden van de Historische Kring Glanerbrug de geschiedenis van het grensdorp vanaf de prehistorie tot heden in beeld te brengen. Veel tijd en energie werd in dit uitdagende project gestoken met als resultaat een lijvig boek dat in november zal uitkomen.
Volgens Joop Kwakman die de eindredactie voor zijn rekening nam, begon het klussen aan het nieuwe boek met de vraag hoe oud Glanerbrug eigenlijk is. De H.K.G. kreeg materiaal in handen met documenten over opgravingen, afbeeldingen van bodemvondsten, maar ook verhalen te horen van mensen die uit andere delen van ons land naar Glanerbrug trokken. Denk maar eens aan de duizenden mensen die rond 1900 naar Glanerbrug verhuisden om in een van de textielfabrieken te gaan werken.
In het eerste artikel over het nieuwe boek dat eind juni in de Grensstreek was te lezen gaat het boek terug naar de prehistorie. In Twente zijn door gletsjers stuwwallen gevormd. En op diverse plaatsen zijn zwerfkeien achtergebleven die door de eerste bewoners werden gebruikt om gereedschappen van te maken. Bodemvondsten toonden aan dat mensen in de buurt van Glanerbrug hebben geleefd. Zo is rond 1930 ergens op het huidige Bult-servede kop van een stenen landbouwwerktuig aangetroffen. In dit tweede artikel beschrijven de auteurs in het boek hoe Glanerbrug meer vorm begint te krijgen. Tot 1875 bestaat Glanerbrug voornamelijk uit een aantal erven. Van woningbouw is dan nog geen sprake.
Bultserve
Aan de noordkant van de ‘Stroat’ treffen we het Bultserve aan. Dit gebied strekt zich uit vanaf het huidige sportpark tot en met het Heldersplein in het zuiden. En met de Glanerbeek als grens in het oosten. De Kerkstraat is de grens aan de westkant. De naam Bultserve is ontleed aan een nazaat van Gerrit en Marie Bult die in 1822 trouwt met Jan Berend Krasschenberg. Het grootste deel van het zo’n 42 hectare grote gebied bestaat uit woeste grond. In 1865 wordt de spoorlijn tussen Enschede en Gronau aangelegd die het gebied doorsnijdt. 
Ten noorden van het Bultserve, op de plek van de huidige wijk Het Schild ligt het erf van Schiltkamp. Over dit erf wordt voor het eerst geschreven in 1711 als bewoner Berent Schiltkamp trouwt met Aleyd ten Bult. Rond 1875 komt het erf in handen van de familie Heersche. Vanaf die tijd staat de boerderij bekend als ‘de boerderij van Heersche’. In 1953 komt de boerderij in handen van Antoon Holtmaat die het erf koopt van Trui Heersche. Tot 1996 wordt er nog geboerd voordat het door Gerhard Holtmaat wordt verkocht aan de gemeente Enschede.
Nijland/’Hillen’
Op de gemeentegrens van Enschede met Losser ligt ‘Hillenplaats’n kaamp’, het erf van Nijland. Nijland stond en staat in de Beekhoek nog steeds beter bekend als ‘Hillen’. Waar die naam vandaan komt, kunnen de huidige bewoners niet verklaren. Vanaf de Vosbultweg gezien ligt het iets hoger gelegen erve Heurman. Het is een oud erf dat volgens gegevens uit het kadaster vanaf1838 in handen is van de familie Roterink. In 1875 gaat het over in handen van de familie Heurman. De woeste gronden veranderen stukje bij beetje in goede landbouwgrond.
Zuidkant van Glanerbrug
Ook aan de zuidkant van Glanerbrug zijn tot 1850 vrijwel uitsluitend boerenbedrijven te vinden. Verreweg het grootste is erve ‘Het Schipholt’. Dit gebied ligt aan de Glanerbeek en omvat delen van de huidige wijken Oikos, Muziekbuurt en de Eekmaat.
Lutje Schipholt ligt noordelijk van het grote ‘Schipholt’ aan de huidige Ouverturestraat. Daar waar de busbaan op de Ouverturestraat uitkomt tegenover de cbs Ouverture. In 1934 laat Gerhard Tegeler er een fraaie villa bouwen. In 1942 gaat de villa over in handen van de bekende Enschedese boks familie Quintemeijer.
Tegenover het erf van Lutje Schipholt aan de huidige Ouverturestraat ligt het onderkomen van het echtpaar Kuipers. Gerardus en Hendrina komen oorspronkelijk uit Losser en hopen in Glanerbrug op een betere toekomst. In 1901 verlaten de Kuipers hub schamele onderkomen en verhuizen naar een boerderij aan de Keppelerdijk.
Café ’Schoap’
Vlak aan de Glanerbeek ligt aan de Spiksweg het eeuwenoude erf ‘Schoap’. In 1817 wordt het erf verkocht aan Hendrik Zoetman. Hij bestiert niet alleen de boerderij, maar richt de voorkamer ook in als café waar boeren uit de omgeving een borrel komen drinken. Door de ligging aan de grens komen er ook regelmatig smokkelaars.
Aan de Schipholtstraat 385 ligt het oude erf van Schouwink dat tot 1770 nog wordt bewoond door de familie Stroink. In 1770 betrekt de familie Ter Hofte het erf. Een korte maar felle brand maakte in september 1934 een eind aan dat oude woonhuis.
Elders in het gebied van en rond het Aamsveen liggen nog een paar hele oude erven die dateren uit de 19 de eeuw. En soms zelfs nog ouder. Het betreft in de meeste gevallen zogenoemde wönner of kotten van grotere erven zoals Schipholt.
Kosten: € 19,95
Het boek is vanaf 13 november te koop bij Primera Jan Haast en drogisterij Hardick. Ook kunt u het boek via internet bestellen bij voorzitter Willie Meester, wmeester@home.nl
Dit artikel is overgenomen uit De Grensstreek
